بررسی ارتباط وضعیت تغذیه و سطح آهن و روی سرم در ابتدای سه ماهه دوم بارداری با دیابت بارداری

زمینه و هدف: بررسی ارتباط بین سطح سرمی عناصر و وضعیت تغذیه با دیابت بارداری و نیز ارتباط سطح سرمی عناصر با وضعیت تغذیه مادران باردار می باشد . روش بررسی: این مطالعه به صورت طولی، بر روی 1033 مادر باردار با سن بارداری کم تر یا مساوی 20 هفته و بارداری تک قلو، مراجعه کننده به درمانگاه های پره ناتال بیمارستان های دانشگاهی تهران، در سال 1390 انجام شد. در هفته 14_20 بارداری نمونه گیری از خون جهت اندازه گیری سطح آهن و روی سرم انجام شد. از کلیه مادران باردار در هفته 24 تا 28 بارداری تست غربالگری دیابت بارداری (gct) با مصرف 50 گرم گلوکز خوراکی انجام شد، در صورت اختلال در نتیجه تست، تست تحمل گلوکز 3 ساعته ((gtt انجام می شد و در صورت اختلال در این تست، تشخیص دیابت بارداری مطرح می شد. یافته ها: در این مطالعه72نفر (7 %) از مادران تحت مطالعه مبتلا به دیابت بارداری شدند. میانگین سطح سرمی روی 95/73 ± 6/116 میکروگرم بر دسی لیتر و سطح سرمی آهن44 /46± 57/83 میکروگرم بر دسی لیتر بوده است. تغذیه مطلوب به عنوان دریافت روزانه 4 متغیر تغذیه ای ( ویتامینa، کلسیم، پروتئین و ریبوفلاوین ) بالای80 درصد rda انرژی بالای کل rda و ددریافت روزانه ی روی و آهن بالای50 درصد rda در نظر گرفته شد. در حدود 8/11 درصد از مادران تغذیه مطلوب داشتند. متوسط دریافت روزانه آهن و روی به ترتیب عبارت بودند از 14/34 ± 16/97، 4/25 ± 8/99 میلی گرم. کمبود دریافت روزانه روی و آهن به ترتیب % 1/49 و %3/18 بوده است. در آزمون correlation spearman بین سطح سرمی روی و آهن و دریافت تغذیه ای روی و آهن ارتباط مستقیم دیده شد. در آزمون mann – whitney u بین سطح سرمی آهن با دیابت بارداری ارتباط معنادار دیده شد ولی بین سطح سرمی روی ودیابت بارداری همچنین بین سطح سرمی آهن و روی با تغذیه ی مطلوب ارتباط معنی دار دیده نشد. در آزمون spearman correlationبین دریافت روزانه ریزمغذیها و درشت مغذیها با سطح سرمی عناصر ارتباط معناداری وجود نداشت. نتایج رگرسیون لجستیک نشان داد سطح آهن سرم، دریافت غذایی ویتامینc و وزن قبل از بارداری ارتباط مستقیم با دیابت بارداری دارند، به این صورت که دریافت بالای ویتامینc، سطح آهن بالای سرم و وزن بالای قبل از بارداری باعث افزایش خطر ابتلا به دیابت بارداری می شوند. تحصیلات ارتباط معکوس با ابتلا به دیابت بارداری داشت، به این صورت که در مادران با تحصیلات کمتر، خطر ابتلا به دیابت بارداری افزایش می یابد. نتیجه گیری:در این مطالعه سطوح بالای سرمی آهن در نیمه ی اول بارداری ، ارتباط معنی داری با وقوع دیابت بارداری داشت، با توجه به اهمیت دیابت بارداری و عوارض ناشی از آن و همچنین تآثیر تغذیه بر سلامت مادر و جنین، بهتر است مطالعات وسیعتر و دقیق تری در مورد تآثیر سطح سرمی عناصر و تغذیه بارداری بر دیابت بارداری انجام شود .